جاسک، یکی از مهم‌ترین نقاط سواحل مکران، با طرح خط انتقال نفت گوره به جاسک و ساخت پایانۀ نفتی آن بر سر زبان‌ها افتاد؛ وگرنه تا پیش از آن با وجود حضور دریاداران ارتش، این کرانه جایی در اذهان ایرانی‌ها نداشت. اما سابقۀ این طرح به خیلی پیش‌تر از این‌ها بازمی‌گردد. در زمان جنگ برای اولین بار نیاز شدیدی جهت انتقال نفت به آن سوی تنگۀ هرمز احساس شد و دستور احداث این خط لوله با نام طرح محرم از سوی وزیر نفت وقت صادر شد. اما با تمام شدن جنگ و وجود مشکلات عدیدۀ پس از آن، در عمل این طرح از اولویت کشور خارج شد.
آیت‌الله رفســنجانی در خاطرات ۲۵بهمن۱۳۷۱ خود نوشته است: «با ماشین رفتیم به محل افتتاح طرح محرم در نزدیکی اهرم. طرح مهمی است. در اصل این خط لوله از زمان جنگ برای انتقال نفت از منطقۀ گوره تا جاسک طراحی شده بود؛ چون کشتی‌های حامل نفت را در دریا می‌زدند، مجبور شدیم که امنیت نفت صادراتی را تأمین کنیم. تا این منطقه [سیراف] رسیده بود که جنگ تمام شد و طرح هم متوقف شد و اکنون برای انتقال آب به سواحل استان استفاده شده و به همۀ روستاها آب می‌دهد.»
مسکوت ماندن طرح تا دولت یازدهم ادامه داشت که با پیشنهاد مجدد اجرای آن به دولت وقت، بار دیگر در دستور کار قرار گرفت. از سال ۱۳۹۲ به بعد با وجود بالا و پایین‌های زیاد و موافقان و مخالفان جدی و همچنین وجود تحریم‌ها، آن‌طور که ادعا می‌شود طرح با استفاده از ۹۰ درصد تجهیزات داخلی پیش رفت و در ماه‌های آخر دولت تدبیر و امید افتتاح شد؛ هر چند هنوز که هنوز است مراحل ساخت و تکمیل آن ادامه دارد.
اما این طرح با وجود مخالفانی جدی در خود وزارت نفت، بذری برای توسعه‌های آتی جاسک یا به عبارت دقیق‌تر کوه مبارک کاشت که بخشی از آن‌ها از این قرار است: طرح منطقۀ ویژه انرژی، طرح خط لولۀ نکا (شمال) به جاسک، طرح هاب انرژی منطقه، پایانه دوم صادراتی انرژی (بندر جاسک)، طرح صنایع پتروشیمی در جاسک، صادرات گاز مایع (ال‌ان‌جی)، پالایشگاه نفت و گاز، تعامل عمان و جاسک در انرژی، نقش چین و هند در بازار انرژی جاسک و… .
جاسک قرار است هاب انرژی منطقه و بعد از چابهار مهم‌ترین نقطۀ سواحل مکران شود. از میان تمام طرح‌های پیشنهادی و مصوب برای آن که هر کدام ساز خود را فارغ از ارکستر توسعه کوک می‌کنند، تا الان تنها دوسه طرح با پیشرفت کم اجرایی شده‌اند. بی‌توجهی به ابعاد مختلف توسعه در کنار هم، همان نقطۀ تاریک برنامه‌های توسعه است که مثال آن را به طور واضح می‌توانیم در نمونۀ عسلویه بیابیم. نمونه‌ای که باید آن را دقیق مطالعه کرد و فارغ از مجیزگویی‌های مسئولان، از اجرای مدل ناقص توسعۀ آن برای نقاط دیگر کشور، به‌ویژه جاسک، ممانعت کرد.
بدون دیدگاه